رابطه گوشت با سرطان سینه و نقش رژیم‌های گیاهی در پیشگیری

تاریخ : 1404.09.11

نویسنده : MagAdmin

نظرات : 0

مقدمه

سرطان سینه (Breast Cancer) یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان است و عوامل متعددی در افزایش یا کاهش ریسک آن مؤثرند: ژنتیک، سن، عوامل هورمونی، سبک زندگی و رژیم غذایی. در سال‌های اخیر، توجه بسیاری به تأثیر رژیم غذایی به‌ویژه مصرف گوشت و محصولات حیوانی بر ریسک سرطان سینه جلب شده است. اما آیا واقعاً مصرف گوشت (به‌ویژه گوشت قرمز یا فرآوری‌شده) باعث افزایش احتمال سرطان سینه می‌شود؟ در ادامه، شواهد علمی، نقاط قوت و ضعف آن‌ها، و نیز دیدگاه‌هایی درباره مصرف گیاهی و مزایای آن بررسی می‌شود.

شواهد درباره ارتباط گوشت و سرطان سینه

مطالعات مثبت: گوشت قرمز و ریسک بیشتر

در مطالعه‌ای بزرگ (با بیش از 42,000 زن شرکت‌کننده) که رژیم غذایی و ریسک سرطان سینه را دنبال کرده، افزایش مصرف «گوشت قرمز» (red meat) با افزایش معنادار ریسک سرطان تهاجمی پستان همراه بود: زنانی که در بالاترین ربع مصرف گوشت قرمز بودند در مقایسه با کمترین مصرف، ۱.۲۳ برابر بیشتر احتمال داشت سرطان سینه بگیرند. PubMed
در مطالعه‌ای بر زنان چینی نیز مصرف گوشت (و ماهی آب شیرین) به‌خصوص وقتی با سرخ‌کردن زیاد بود، با افزایش ریسک سرطان سینه دیده شد. کسانی که گوشت سرخ‌شده را مصرف می‌کردند، حدود ۱.۹۲ برابر (۹۲٪ افزایش) ریسک داشتند نسبت به کسانی با مصرف کم. PubMed
در بازبینی جامعی که ارتباط بین مصرف گوشت قرمز/فرآوری‌شده و سرطان را بررسی کرد، دلیل اصلی خطر نامیده شدند: آهن «heme» موجود در گوشت قرمز که می‌تواند واکنش‌های اکسایشی ایجاد کند، و نیز ترکیبات حاصل از پخت گوشت نظیر آمین‌های هتروسیکل (heterocyclic amines) و ترکیبات سرطان‌زا. PubMed+1

بنابراین، این مطالعات — و برخی بررسی‌ها — نشان می‌دهند که مصرف گوشت قرمز (و به ویژه اگر سرخ یا فرآوری‌شده باشد) می‌تواند ریسک سرطان سینه را بالا ببرد.

چرا گوشت خطر سرطان را بالا می برد ؟

برای اینکه بهتر بفهمیم چرا گوشت ممکن است سرطان‌زایی داشته باشد، باید چند مکانیسم علمی را در نظر بگیریم:

آهن Heme: گوشت قرمز حاوی آهن “heme” است. این نوع آهن می‌تواند در بدن واکنش‌های اکسایشی ایجاد کند و در نتیجه به آسیب DNA و تشکیل تومور کمک کند. PubMed+1
ترکیبات سرطان‌زا در پخت با حرارت بالا: وقتی گوشت را با دمای بالا (سرخ کردن، یا کباب کردن زیاد) می‌پزیم، ترکیباتی مثل آمین‌های هتروسیکل (HCAs) و هیدروکربن‌های چندحلقه‌ای (PAHs) تشکیل می‌شوند. این ترکیبات در آزمایش‌های حیوانی سرطان‌زا شناخته شده‌اند. PubMed+2osher.ucsf.edu+2
التهاب و اختلالات متابولیکی: رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز و فرآوری‌شده ممکن است باعث افزایش التهاب، مقاومت به انسولین، بالا رفتن فاکتورهای رشد مثل IGF-1 و تغییرات در سطح هورمون‌ها شود — همه عواملی که می‌توانند بر رشد تومور مؤثر باشند. PubMed+2PubMed+2
جایگزینی غذاهای سالم با غذاهای مضر: اغلب کسانی که گوشت (و به ویژه گوشت فرآوری‌شده) می‌خورند، به اندازه کافی میوه، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات مصرف نمی‌کنند — یعنی رژیم غذایی‌شان متوازن نیست. این می‌تواند خطر را بیشتر کند. Lippincott Journals+2SpringerLink+2

مزایای رژیم گیاهی / غذایی بر پایه «غذاهای کامل گیاهی» در کاهش ریسک سرطان سینه

در مقابل رژیم‌های گوشت، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که رژیم با پایه گیاهی — به ویژه رژیمی متشکل از «غذاهای کامل گیاهی» (whole plant foods) — می‌تواند به کاهش ریسک سرطان سینه و دیگر بیماری‌های مزمن کمک کند. نکات زیر مهم‌اند:

در بازبینی پژوهش‌ها، رژیم گیاهی (vegetarian) با کاهش ریسک سرطان پستان همراه بود. SpringerLink+1
رژیم بر پایه «غذاهای کامل گیاهی» — شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، آجیل و دانه‌ها — موجب کاهش مقاومت به انسولین، التهاب، چربی اضافی بدن، کلسترول بالا و سطح IGF-1 یا هورمون‌های جنسی می‌شود؛ عواملی که همه در مسیر کاهش خطر سرطان هستند. PubMed
این نوع رژیم‌ها باعث تغییرات مثبت در میکروبیوم روده (gut microbiota) و احتمالاً ترکیب میکروبی سینه (mammary microbiota) می‌شوند، که می‌تواند بر پیشگیری سرطان تأثیر داشته باشد. PubMed
به علاوه، جایگزینی گوشت قرمز / فرآوری‌شده با منابع پروتئین گیاهی یا گوشت سفید / مرغ یا ماهی (در صورت مصرف محدود) می‌تواند سلامت قلبی-عروقی، دیابت نوع ۲ و مرگ‌ومیر کلی را کاهش دهد. SpringerLink+1

مضرات مصرف محصولات حیوانی

علاوه بر ریسک بالقوه سرطان، مصرف گوشت قرمز و فرآوری‌شده — و اصطلاحاً «رژیم غربی» (Western diet) — می‌تواند مضرات دیگری نیز داشته باشد:

افزایش خطر سرطان‌های دیگر نظیر سرطان روده (colorectal cancer)، سرطان پروستات و شاید انواع دیگر سرطان. PubMed+2Viva! The Vegan Charity+2
افزایش التهاب بدن، چربی اضافی، مقاومت به انسولین، کلسترول بالا، بیماری قلبی و متابولیک. SpringerLink+1
احتمال آسیب به سلامت محیط زیست — تولید گوشت (به خصوص گوشت قرمز) بار زیست‌محیطی بالایی دارد (هرچند تمرکز این مقاله بر سلامت انسان است). بسیاری از مطالعات درباره مزایای رژیم گیاهی به کاهش فشار بر محیط زیست نیز اشاره دارند. SpringerLink+1

نتیجه‌گیری

با توجه به شواهد علمی موجود، نمی‌توان با قطعیت گفت «مصرف گوشت = سرطان سینه»؛ اما شواهد نسبتاً قوی وجود دارد که مصرف گوشت قرمز و فرآوری‌شده — به‌ویژه همراه با پخت زیاد — ممکن است ریسک سرطان سینه (و دیگر سرطان‌ها) را افزایش دهد.

از سوی دیگر، اتخاذ رژیم غذایی با پایه گیاهی و تمرکز بر غذاهای کامل گیاهی — میوه، سبزی، حبوبات، غلات کامل، آجیل و دانه‌ها — می‌تواند به کاهش ریسک سرطان و تقویت سلامتی عمومی کمک کند.

منابع

“Association between meat consumption and risk of breast cancer: Findings from the Sister Study.” PubMed. PubMed
“Consumption of animal foods, cooking methods, and risk of breast cancer.” PubMed. PubMed
“Role of a Whole Plant Foods Diet in Breast Cancer Prevention and Survival.” PubMed. PubMed
“Is vegetarian diet associated with a lower risk of breast cancer in Taiwanese women?” BMC Public Health. SpringerLink
“Associations between plant-based dietary patterns and risks of type 2 diabetes, cardiovascular disease, cancer, and mortality – a systematic review and meta-analysis.” Nutrition Journal. SpringerLink
“Journal of Nutritional Oncology” – متا‌آنالیز بر الگوهای رژیمی و ریسک سرطان پستان. Lippincott Journals
“Comprehensive Review of Red Meat Consumption and the Risk of Cancer.” PubMed. PubMed+1
مقالات و مطالب ترجمه‌شده در وب فارسی درباره اثر گوشت قرمز بر سرطان. Dr. Azghandi+1